Aktualny czas UTC:

Atlasy nieba

Do przeprowadzenia udanej rejestracji zjawiska zakryciowego potrzebna jest wiedza o dokładnym położeniu obiektu – celu naszej obserwacji, na sterze niebieskiej. Szczególnie dotyczy to zakryć gwiazd przez asteroidy.

W zasadzie nie używa się już atlasów w wersjach papierowych, których zasięg gwiazdowy był ograniczony. Ograniczenie wynikało z faktu, że wraz ze wzrostem zasięgu atlasu (wyrażonego w magnitudo), wzrastała znacznie ilość kart, czyli po prostu objętość atlasu. W czasach, gdy zakrywane gwiazdy mają niekiedy jasność 12-14 mag, zastosowanie atlasów papierowych jest już znikome i ogranicza się do zgrubnego określenia pozycji zakrywanej gwiazdy.

PROGRAMY TYPU “PLANETARIUM”:

Szerokie zastosowanie mają natomiast komputerowe programy astronomiczne typu “planetarium”, ukazujące położenie gwiazd i innych obiektów na sferze niebieskiej.
Ważne, aby taki program mógł wyświetlać gwiazdy używając najbardziej precyzyjnych katalogów astrometrycznych – aktualnie są to katalogi Gaia DR2 oraz UCAC4.
Wybrano 3 najbardziej pomocne programy do przeprowadzania obserwacji zjawisk zakryciowych.
Wszystkie z wymienionych programów posiadają “wtyczki” łączące je z programem Occult Watcher oraz opcje dla zastosowania techniki “pre-point”.

Poniżej zestawienie porad pomocnych w dostosowaniu opcji w/w programów do pracy przy obserwacjach zjawisk zakryciowych:
– Ustawienia programu Guide
– Ustawienia programu Cartes du Ciel (Sky Charts)
– Ustawienia programu C2A

INTERAKTYWNE SERWISY INTERNETOWE:

Istnieją także serwisy internetowe pozwalające na przeglądanie bardzo realistycznych map nieba bazujących na zdjęciach wykonanych w różnych częściach widma przez duże teleskopy naziemne i teleskopy kosmiczne. Dokładność wyświetlania współrzędnych obiektów w obu interaktywnych atlasach ilustruje poniższy przykład gwiazdy TYC 0106-00254-1:

  • Sky-Map.org – może przedstawiać widok nieba pochodzący ze zdjęć zrealizowanych w różnych programach naukowych, zawiera między innymi takie zakładki jak DDS All Sky Survey, Infrared Sky urvey (IRAS), Sloan-III Digital Sky Survey. Możliwe jest wyszukanie i odczytanie pozycji dla około 500 milionów gwiazd do jasności około 19 mag (współrzędne i numeracja wg katalogu USNO-A2.0), nie pokazuje obiektów Układu Słonecznego. Pod względem grafiki znacznie przewyższa atlas Aladin.

 

  • Aladin – nie pokazuje obiektów Układu Słonecznego, m.in.przeglądy DSS2, IRIS, 2MASS, …. możliwość wyszukania obiektów po nazwach, odczytywane współrzędne są dokładniejsze niż na wskazaniach Sky-Map.org.

Przykład: Porównie współrzędne gwiazdy o numerze TYC 0106-00254-1 w różnych źródłach:

– katalog Gaia-Tycho (TGAS, J2000, uwzględniony ruch własny na dzień 3.XI.2016) -> RA: 05 03 35.2360,   DE: +05 18 41.555
– katalog Tycho (Guide 9.1, J2000, uwzględniony ruch własny na dzień 3.XI.2016) -> RA: 05 03 35.2391,   DE: +05 18 41.528 i jasność 12,143 mag
– Aladin (J2000) -> RA: 05 03 35.237,   DE: +05 18 41.92
– Sky-Map.org ->  RA: 05 03 35.23,   DE: +05 18 41.9 i jasność 12,147 mag